سعدی

سعدی

غزل شمارهٔ ۲۴۶

۱

دلبرا پیش وجودت همه خوبان عدمند

سروران بر در سودای تو خاک قدمند

۲

شهری اندر هوست سوخته در آتش عشق

خلقی اندر طلبت غرقه دریای غمند

۳

خون صاحب نظران ریختی ای کعبه حسن

قتل اینان که روا داشت که صید حرمند

۴

صنم اندر بلد کفر پرستند و صلیب

زلف و روی تو در اسلام صلیب و صنمند

۵

گاه گاهی بگذر در صف دلسوختگان

تا ثناییت بگویند و دعایی بدمند

۶

هر خم از جعد پریشان تو زندان دلیست

تا نگویی که اسیران کمند تو کمند

۷

حرف‌های خط موزون تو پیرامن روی

گویی از مشک سیه بر گل سوری رقمند

۸

در چمن سرو ستادست و صنوبر خاموش

که اگر قامت زیبا ننمایی بچمند

۹

زین امیران ملاحت که تو بینی بر کس

به شکایت نتوان رفت که خصم و حکمند

۱۰

بندگان را نه گزیرست ز حکمت نه گریز

چه کنند ار بکشی ور بنوازی خدمند

۱۱

جور دشمن چه کند گر نکشد طالب دوست

گنج و مار و گل و خار و غم و شادی به همند

۱۲

غم دل با تو نگویم که تو در راحت نفس

نشناسی که جگرسوختگان در المند

۱۳

تو سبکبار قوی حال کجا دریابی

که ضعیفان غمت بارکشان ستمند

۱۴

سعدیا عاشق صادق ز بلا نگریزد

سست عهدان ارادت ز ملامت برمند

تصاویر و صوت

کلیات سعدی به تصحیح محمدعلی فروغی، چاپخانهٔ بروخیم، ۱۳۲۰، تهران » تصویر 741
کلیات سعدی مصور و مذهب نسخه‌برداری شده در ۹۳۴ هجری قمری شیراز » تصویر 639
حمیدرضا محمدی :
فاطمه زندی :
محسن لیله‌کوهی :
سعیده تهرانی‌نسب :
پری ساتکنی عندلیب :
محمدرضا مومن نژاد :
تناز پیراسته :
سهیل قاسمی :
نازنین بازیان :

نظرات

user_image
ناشناس
۱۳۹۳/۰۸/۲۶ - ۱۵:۱۴:۱۶
با سلامفکر کنم در سطر ششم به جای کلمه جعد باید زلف نوشته شود.
user_image
pooria
۱۳۹۳/۱۰/۱۷ - ۰۴:۰۹:۳۰
Salam...beyte 3vom bayad goft هر سر زلف تو مجموع پریشان دلیست....
user_image
pooria
۱۳۹۳/۱۰/۱۷ - ۰۴:۱۱:۵۱
در ضمن بیت اول مصرع دوم باید با کلمه رهروان شروع شود نه سروران...با سپاس
user_image
ناشناس
۱۳۹۳/۱۲/۱۵ - ۱۴:۱۰:۵۵
اگر کل آرایه های ادبی این غزل را بخواهیم استخراج کنیم و توانایی این کار را نداشته باشیم .آیا جوانمردی هست که در حد توانش این کار را انجام دهد و در حاشیه بنویسد و زکات علمش را به ناتوانی بپردازد!!! چون واقعا لازمش دارمبرام حکم مرگ و زندگی داره...برسم جوانمردی
user_image
مصطفی
۱۳۹۴/۰۵/۱۸ - ۰۷:۴۵:۲۳
چند بیت از این شعر رو علیرضا قربانی خونده، واقعا زیبا از آب در اومده...
user_image
Mas Hspr
۱۳۹۴/۰۹/۰۶ - ۱۱:۳۲:۲۰
تصنیف دلبرا، آواز: حمیدرضا نوربخش و آهنگساز: پرویز مشکاتیان بسیار زیباست.
user_image
تازه‌قدم در کوچه‌راه
۱۳۹۵/۰۲/۲۱ - ۲۱:۰۲:۱۸
در باب این که «هر خم از جعد پریشان تو زندان دلی‌ست» بر «هر سر زلف تو مجموع پریشان دلی‌ست» ارجح است: جعد، موی تاب‌دار است. حال پریشان که باشد، پیچ و تاب آن بیش‌تر. و جعد پریشان خم‌های زیادی دارد. تشبیه خم مو به زندان و اسیران کمند در مصرع بعدی، لطافت بی‌نظیری به این بیت داده‌اند. حالا شما بگویید کدام بیان به هنر سخن حضرت سعدی نزدیک‌تر است؟
user_image
محمد
۱۳۹۵/۰۴/۰۱ - ۰۶:۳۳:۰۱
سلامبرنامه یک شاخه گل شماره 447 رو گوش بدین از استاد شجریانچقدر زیبا خواندنش....
user_image
گمنام
۱۳۹۵/۰۵/۱۷ - ۱۰:۰۲:۴۹
جعد زلف است و زلف نیست ،جعد زلف پیچیده و تابدار استمجعد، مرغول ( و نه مرقول)
user_image
بهنام
۱۳۹۵/۰۷/۲۶ - ۱۶:۴۸:۴۹
سلام آقای گلپا هم این غزل را به زیبایی در دستگاه نوا در برنامه ی شماره ی 396 یک شاخه گل اجرا کرده اند ، پیشنهاد می کنم گوش دهید.
user_image
اسد
۱۳۹۵/۱۲/۰۶ - ۱۸:۳۶:۳۰
این غزل توسط استاد شجریان با نوازندگی سه تار زنده یاد احمد عبادی در برنامه یک شاخه گل چهارصد و چهل و هفت به زیبایی در دستگاه نوا اجرا شده.
user_image
علی عباسی
۱۳۹۶/۱۲/۱۰ - ۰۴:۵۵:۱۶
هرچند ذوقیست ولی میشه گفت این غزل برترین غزل تاریخ ادبیات ایرانه. سعدی براستی خداوندگار احساس و غزله
user_image
بهنام
۱۳۹۷/۰۱/۱۷ - ۱۷:۴۵:۰۰
در بیت دهم ، باید 《حُکمت 》 خوانده شود ، که اشتباه در برخی از آثار و خوانندگان معروف ، حِکمت خوانده میشود . چرا که از قرینه ابیات که خطابی اند ، برداشت میشود این کلمه هم خطابی خوانده شود نه مفهومی .
user_image
۷
۱۳۹۷/۰۲/۱۱ - ۱۳:۰۸:۵۷
تعریف جناس : جناس به معنای آوردن کلماتی با تلفظ نزدیک به یکدیگر است.جناس یکسانی و همسانی دو یا چند واژه در واج‌های سازنده را گویند.به دو کلمه هم جنس یا هم‌ معنی که در یک مصراع یا بیت به کار می‌رود، ارکان جناس گویند.1) جناس تام : کلماتی که لفظ یکسان و معنای متفاوتی دارند. مانند : شیر ، شیر – گور ، گور 2.خسروی در دشت با یوز و بازآن دو روبه را ز هم افکند باز 2) جناس ناقص یا محرّف : اختلاف در حرکت دو کلمه است:شکر کند چرخ فلک، از مَلِک و مُلک و مَلِک کز کرم و بخشش او، روشن و بخشنده شدم پس مرا منّت از اُستاد بُوَد که به تعلیم من اُستاد اِستادیادآرید ای مِهان زین مرغِ زار یک صبوحی در میان ِ مَرغزار 3) جناس زائد : جناسی که یکی از کلمات یک حرف اضافه داشته باشدلوس و ملوس|قامت و قیامتشرف مرد به جود است و کرامت نه سجود هر که این هر دو ندارد عدمش به ز وجود روی در رویِ دوست کن بگذار تا عدو پشت دست می خاید الهی گردن گردون شود خُردکه فرزند جهان را جملگی برد4) جناس مرکب : جناسی است که از دو کلمه ، یکی ساخت بسیط و ساده ،و دیگری ساخت مرکب دارد.هر خم از جعد پریشان تو زندان دلیستتا نگویی که اسیران کمند تو کمند5) جناس مطرّف : درجناس مطرّف ، اختلاف در حرف رَوی است. ( حرف رَوی : به آخرین حرف اصلی قافیه ، حرف رَوی می گویند.) مانند : آزاد ، آزار / باد ، بام / مقام ، مقال 6) جناس خط : دراین نوع جناس ، تفاوت در نقطه ی کلمات است . مانند: درست ، درشت |سیر ، شیرنوعروسی چو سرو تر بالان گشت روزی ز چشم بد نالان 7) جناس لفظ : دراین جناس ، کلمات باهم در تلفظ یکسان هستند ولی املای متفاوتی دارند . مانند : خاست و خواست|فِراق و فَراغ |ارز و عرض 8 ) جناس اشتقاق : دراین جناس ممکن است کلمات هم ریشه باشند مانند : رسول ، رسیل ، ارسال، که هرسه از رَسَلَ مشتق شده اند.*** گاهی ممکن است ، دو واژه شبیه هم باشند؛ به طوری که فکر کنیم از یک ریشه باشند ؛ که به آن جناس شبه اشتقاق می گویند مانند : کمان ، کمین از یک ریشه نیستند ولی ما تصور می کنیم که هم ریشه اند. 9) جناس قلب یا مقلوب : این جناس را کمتر به عنوان جناس مطرح می کنند. اما از توابع جناس است.در این صورت قلب ، جا به جا شدن حروف یک کلمه است. مثل : سُبحان ، سَحبان ؛ که دراین مثال حروف «ح» و «ب» جابه جا شده اند. *** گاهی اوقات ، قلب به طور کامل اتفاق می افتد. مانند : راز ، زار که دراین مثال کلمه ، کاملا وارونه شده است.
user_image
حجت الله ماله میر
۱۳۹۷/۱۲/۰۳ - ۱۶:۵۲:۱۲
من در بیت اول مانده ام و در جستجوی آن دلبرم که پیش وجودش همه خوبان عدمند قافیه میخواهم چکار آرایه ادبی بچارم آید به باقی غزل نرسیده ام هنوز در بیت اولم
user_image
ملیکا رضایی
۱۴۰۰/۰۵/۱۱ - ۱۴:۵۴:۲۵
واقعا محو این غزل هستم ...بسیار زیبا ...نمیدانم چگونه توصیف کنم !...
user_image
اسماعیل بهشتی
۱۴۰۱/۱۰/۰۹ - ۰۴:۲۶:۵۳
سلام آهنگ "دلبرا پیش وجودت عدمند از علیرضا قربانی" در قسمت آهنگ ها نیست! و نمیشه اضافه کرد! در گوگل سرچ کنید اون آهنگ فوق العاده است.
user_image
مهدی‌یار
۱۴۰۱/۱۱/۰۳ - ۰۴:۴۵:۱۵
گنج و مار و گل و خار و غم و شادی به همند... 
user_image
Mojtaba Heydari
۱۴۰۲/۰۲/۰۸ - ۰۷:۱۸:۳۳
درود این اثر حضرت سعدی....با نوای روح بخش نابغه آواز استاد اکبر گلپایگانی و ویولن استاد همایون خرم رو با هیچ اجرایی نمیتوان مقایسه کرد....فراتر از واژه فوق العاده و زیباست..
user_image
سفید
۱۴۰۲/۰۳/۱۷ - ۱۷:۲۱:۲۲
  قتل اینان که روا داشت که صید حرمند...  
user_image
یوسف شیردلپور
۱۴۰۲/۰۵/۰۴ - ۱۰:۵۷:۳۴
یک شاخه گل 447 اجرای استاد شجریان گویی دیگر نیاز به تفسیر وتوضیح نیست واقعا که خداوند گار آواز برازنده شان است ❣️❣️✋✋
user_image
حسین دیوانه
۱۴۰۲/۰۵/۰۶ - ۲۳:۵۲:۰۳
اقای شجریان یک اجرایی با گروه پایور دارند که همین غزل را در دستگاه نوا مجددا خوانده اند که کاملا با اجرای قبلی شان متفاوت است. تصنیف نبود ز رخت قسمت ما غیر نگاهی را هم در اغاز و پایان خوانده اند. ان اجرا برای زمانی است که شجریان مسیر خودش را پیدا کرده و ان شجریانی شده است که ماندگار شد. بیت : غم دل با تو نگویم ..‌ را در نهفت نوا طوری خوانده اند که به جرات هیچ خواننده ای نزدیکش هم نمیرود. شجریان استاد نوا و نهفت خواندن بود‌. هم نوا را معرفی کرد، هم بسیار خواند و هم نهفت را به نمایش گذاشت. در ان اجرای شاخه گل، بیت: هر خم از زلف ... را در گوشه گوشت خوانده است که هم بسیار زیبا است و هم درامد گوشت را هم خوانده است که هیچ خواننده ای نخوانده. در نوا و مرکب خوانی هم گوشت را اجرا کرده است. به زور نوا میخواندند و نهفت هم به زور یک بیت. شجریان یاد داد که میشود نهفت را در ۵ بیت هم خواند. نابغه ای بود. اشعار سعدی را یه میان عامه اورد و بهترین غزل ها را خواند.