سعدی

شقایق جان خیلی خوبه ک ایقد زیبا ربطش میدی ب معشوق حقیقی ولی 90درصد اشعار سعدی وصف معشوق زمینیه .

تا نباید که بشوراند... به راستی بدیع استمی توانست اینگونه باشد: تا مبادا که بشوراند...

جای خنده‌ست سخن گفتن شیرین پیشتکآب (که آبِ) شیرین چو بخندی برود از شکرت (سعدی)1 ــ سحن شیرین گفتن پیش تو ـــ که شیرین سخن ترینی ـــ خنده دار است (مسخره است)2 ــ پیش سخن شیرین تو ، "گفتن= دهان به سخن باز کردن " کار خنده داری است( فقط باید سزاپا گوش بود)3 ـ پیش سخن گفتن شیرین تو باید شاد و متبسم شد4 ــ جای شادمانی و شعف است که کسی در حضور تو سخن شیرین بگوید5 ـ اگر شیرین، همسر خسروشاه( که سخنگو یی شیرین سخن است)) پیش تو دهان باز کند، کارش خنده دار است6 ــ سخن گفتن از شیرین ( یاد از او کردن) پیش تو ـــ صد بار از او سر تری ـــ کار بیهوده و خنده داری است

من مطمئنم هم حافظ هم سعدی که تمام معلما می گن در وصف خدا هست شعراشون داشتن برای معشوق زمینیشون می نوشتن این شعرم کاملامشخصه که برای معشوق زمینی نوشته شده

از اتفاق در همان بیت اول تکلیف را مشخص کرده و می گوید طرف من یک معشوق زمینی است چرا که ما در معشوق آسمانی همه را دعوت به تماشا می کنیم اما در معشوق زمینی برعکس است. در غزلیات سعدی این مضمون تکراری پر بسامد است. اینکه منِ عاشق یارم و حق دیدن دارم و دیگران اغیارند و نامحرم. خلاصه مطلب اینکه "مرد تماشای باغِ حسنِ تو، سعدی است/ دست، فرومایگان برند به یغما.

باسلام به نظر بنده در این شعر سعدی معشوق آسمانیست( گرچه ممکنه در کلِ اشعار سعدی معشوق زمینی هم باشد اما غالبا آسمانی است و چه سندی برتر از این دو بیت سعدی که میفرماید: باور مکن که صورت او عقل من ببرد/عقل من آن ببرد که صورت نگار اوست-گر دیگران به منظر زیبا نظر کنند/ ما را نظر به قدرت پروردگار اوست.غزل ۹۳) و به نظر بنده در این بیت هم میشود آثار آسمانی بودن محبوب  را دید. دوستی گفتن با توجه به بیت اول که توصیه شده معشوق رویش را از همگان بپوشاند پس معشوق زمینیست زیرا اگر آسمانی بود آنگاه توصیه به آشکار کردن معشوق میشد نه پنهان کردن.اما به نظرم اگر به بیت ۶ و ۷ که هر دو این مفهوم را میرسانند که معشوق خودش را به همگان نشان ندهد چون بی بصران و افراد نا آگاه او را درک نمیکنند و فقط افراد صاحب بصیرت و اهل نظر میتوانند او را در یابند پس میشود نتیجه گرفت که معشوق خداست و به خدا گفته میشود که فقط افراد آگاه میتوانند او را دریابند. یعنی به گونه ای بیت ۶ و ۷ تکمیل کننده بیت اول هستند.

ابتدا باید چیزی را بگویم به همهسعدی نه شیخ مصلح الدین سعدی شیخ بوده عالم دینی بوده عارف بوده صوفی بوده و خداشناسدوم کسی می تواند عشق و احساسات درونی خودش را بیان کند که عشق حقیقی در وجودش داشته باشد وگر نه آن چیزی که شاعر های عاشق زمینی بیان می کنن هیچ وجه شباهتی با سعدی و مولانا و حافظ نخواهد داشت و می توانید از این نوع شعر ها امروزه فراوان پیدا کنیدسوم به نظر شخص شما در زمان سعدی یا حافظ و خیام و عطار و... از این شاعر هایی که شعر های عاشقانه ی عادی می نوشتن نبوده؟ قطعا بوده ولی کی ماندگار شدهرمز ماندگاری نیز در عشق حقیقی استو دلایل بسیار زیاد دیگر که در این بحث نمی گنجدچرا به حافظ می گفتن حافظ ؟ چون حافظ قرآن در کودکی بوده چطور کسی که در کودکی به قرآن مشرف است می تواند از عشق زمینی سخن بگوید وقتی فردی اول هر کتاب شعرش خدا را شکر می کنه و در مدح خدا در میاد چطور می تونه از عشق زمینی سخن به میان بیاوره درست است که در بعضی از جاها از مضامین رایج که در مورد عشق زمینی هست استفاده می کند ولی منظور قطع به یقین عشق آسمانیستمعنی این شعر به صورت اجمالی اینست که هر کسی لیاقت دیدن صورت خدای تعالی را ندارد و فقط برای اهل نظر و یقین این صورت نمایان استبا تشکر از توجهتون

وزن : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن بیت اول دوست دارم که بپوشی رُخِ همچون قمرت  تا چو خورشید نبینند به هر بام و درت دوست دارم که چهرۀ چون ماه تابانت را بپوشانی ، تا مردم تو را مثل خورشید در کوی و برزن نبینند . بیت دوم جرم بیگانه نباشد ، که تو خود صورت خویش  گر در آیینه ببینی ، برود دل ز بَرت بیگانه در عشق ورزیدن به تو گناهی ندارد ، زیرا اگر تو هم در آینه به چهرۀ خود بنگری ، دل از کف می دهی . [ جُرم = گناه / بَر = سینه / دل از بر رفتن = کنایه از شیفته و بی قرار گشتن ]  بیت سوم جای خنده ست سخن گفتن شیرین پیشت کآب شیرین چو بخندی ، برود از شکرت سخن گفتن شیرین یا شیرین سخن گفتن در پیشِ تو موجبِ خنده و تمسخر است . زیرا وقتی لب به خنده گشایی ، آبروی شیرین ( معشوق خسرو ) می رود یا آبّ به شِکر آمیخته از لبانت جاری می گردد . [ شیرین = شاهزادۀ ارمنی و معشوقۀ خسرو پرویز / آب = ارزش و اعتبار ، آبرو ]  بیت چهارم راهِ آهِ سَحر از شوق نمی یارم داد  تا نباید که بشوراند خوابِ سَحرت نمی توانم به آه صبحگاهی که بر اثرِ شوق به سراغم آمده ، راه دهم زیرا می ترسم که صدای آه کشیدنم خوابِ سحرگاهی تو را آشفته سازد . [ شوق = اشتیاق / یارستن = توانستن / شوراندن = آشفته کردن و بر هم زدن ] بیت پنجم هیچ پیرایه زیادت نکند حُسنِ تو را  هیچ مشّاطه نیاراید از این خوبترت زیبایی تو ذاتی و گوهرین است و هیچ پیرایه ای نمی تواند چیزی بر حُسنِ خدادادِ تو بیفزاید و هیچ آرایشگری قادر نیست تو را از آنچه هستی ، زیباتر بیاراید . [ پیرایه = زینت ، آرایش / حُسن = جمال و زیبایی / مشّاطه = آرایشگر / خوب = زیبا ]  بیت ششم بارها گفته ام این روی به هر کس منمای تا تأمّل نکند دیدۀ هر بی بَصرت به دفعات و مکرّر گفته ام که چهرۀ زیبای خود را پیشِ هر کسی آشکار مساز ، تا هر انسان بی بصیرتی به آن چهره ننگرد . [ تأمّل = نگاه کردن / بی بصر = بی بصیرت ، غافل و نادان ] بیت هفتم باز گویم نه که این صورت و معنی که تو راست  نتَواند که ببیند مگر اهلِ نظرت امّا نه چنان است که گفتم ، زیرا که این چنین ظاهر و باطنی که در تو گِرد آمده ، چیزی است که فقط اهلِ نظر قادر به تماشای آن هستند . [ صورت و معنی = ظاهر و باطن / اهل نظر = صاحب نظر و با بصیرت ] بیت هشتم  راه صد دشمنم از بهرِ تو می باید داد تا یکی دوست ببینم که بگوید خبرت برای آنکه یک دوست را ببینم و از تو خبری به دست آورم ، ناگزیر باید صد دشمن را به خود راه دهم و آنان را تحمل نمایم .  بیت نهم آنچنان سخت نیاید سرِ من گر برود  نازنینا که پریشانیِ مویی ز سَرت ای نازنین من ، اگر سَر در راهِ تو نثار کنم برایم آنچنان دشوار نیست که ببینم مویی از سُرت آشفته و پریشان گردد . [ نازنین = با ناز و زیبا ، گرامی و دوست داشتنی / سر رفتن = کنایه از مُردن است ] بیت دهم غم آن نیست که بر خاک نشیند سعدی  زحمتِ خویش نمی خواهد بر رهگذرت سعدی از اینکه خاک نشینِ راهِ تو گردد ، واهمه ای ندارد . اگر چنین نمی کند ، برای آن است که نمی خواهد تو در گذرگاهت با زحمت وجود او مواجه گردی . [ رهگذر = راه و گذرگاه / بر خاک نشستن = کنایه از زبون و خوار و درمانده شدن ] منبع : شرح غزلهای سعدی  دکتر محمدرضا برزگر خالقی  دکتر تورج عقدایی  سعدی : به چه کار آیدت ز گُل طبقی ؟ از گلستان ِ ما بِبَر طبقی  شاد و تندرست باشید .

حافظ کم بود دوستان با هر مصیبتی شده سعدی رو هم به آسمون وصل می‌کنند.