سعدی

سعدی

غزل شمارهٔ ۳۶۳

۱

روزگاریست که سودازده روی توام

خوابگه نیست مگر خاک سر کوی توام

۲

به دو چشم تو که شوریده‌تر از بخت من است

که به روی تو من آشفته‌تر از موی توام

۳

نقد هر عقل که در کیسه پندارم بود

کمتر از هیچ برآمد به ترازوی توام

۴

همدمی نیست که گوید سخنی پیش منت

محرمی نیست که آرد خبری سوی توام

۵

چشم بر هم نزنم گر تو به تیرم بزنی

لیک ترسم که بدوزد نظر از روی توام

۶

زین سبب خلق جهانند مرید سخنم

که ریاضت کش محراب دو ابروی توام

۷

دست موتم نکند میخ سراپرده عمر

گر سعادت بزند خیمه به پهلوی توام

۸

تو مپندار کز این در به ملامت بروم

که گرم تیغ زنی بنده بازوی توام

۹

سعدی از پرده عشاق چه خوش می‌گوید

ترک من پرده برانداز که هندوی توام

تصاویر و صوت

کلیات سعدی به تصحیح محمدعلی فروغی، چاپخانهٔ بروخیم، ۱۳۲۰، تهران » تصویر 811
کلیات سعدی مصور و مذهب نسخه‌برداری شده در ۹۳۴ هجری قمری شیراز » تصویر 663
حمیدرضا محمدی :
مهدی سروری :
محسن لیله‌کوهی :
عندلیب :
سعیده تهرانی‌نسب :
سهیل قاسمی :
نازنین بازیان :
فاطمه زندی :

نظرات

user_image
حووا
۱۳۹۲/۱۲/۱۷ - ۰۵:۳۴:۲۴
سلام. من معنی بیت هفتم رو متوجه نشدم. ممکنه توضیح بدین؟
user_image
دکتر ترابی
۱۳۹۳/۰۲/۱۸ - ۰۸:۴۲:۲۸
دست موت ( مرگ ) مرا میخ خیمه و خرگاه مرگ نخواهد کرد ، اگر سراپرده بخت در کنار تو ام خرگاه بگشاید.در کنار تو بودن زندگی جاوید است.هر گز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشقثبت است بر جریده عالم دوام ما.
user_image
فاضلی
۱۳۹۳/۰۷/۲۰ - ۱۳:۰۴:۳۱
جناب دکتر ترابی عزیزدر مصرع اول بیت هفتم ... منظور از نکند میخ فعل نهی کندن است : دست مرگ میخ سرا پرده عمر (زندگی ) مرا نخواهد توانست بکند اگر... در کنار معشوق زندگی کنم.
user_image
دکتر ترابی
۱۳۹۳/۰۷/۲۰ - ۱۷:۴۶:۵۲
حق با شماست فاضلی عزیز ، و من چرا به چنین برداشت دور از ذهنی رسیدم ؟ پیریست ؟
user_image
علی شوره زاری
۱۳۹۳/۰۹/۱۱ - ۰۷:۵۶:۵۸
به نظر اینجانب مصرع دوم بیت آغازین به جای "سر" باید "ره" باشد، بدین ترتیب:خوابگه نیست مگر خاک ره کوی توامیعنی خوابگاهی نیست، غیر از اینکه خاک راه کوی تو خوابگاه من باشد.با تشکرعلی شوره زاریکارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی
user_image
بابک خیابانی
۱۳۹۵/۱۱/۲۸ - ۱۶:۱۷:۴۳
در بیت آخر منظور از هندو چیست؟با تشکر
user_image
مهناز ، س
۱۳۹۵/۱۱/۲۸ - ۱۸:۰۱:۱۹
گرامی خیابانی هندو به مانای غلام سیاه است که ارزانترین غلامان بوده اند ، و سیاهی را گاه به هندو تشبیه می کنندتوضیح: ترکان آسیای مرکزی سفید رو و زیبا بوده اند و در مقابل غلامان هندی زشت و سیاه . مکن ترکی ای میل من سوی توکه ترک توام بلکه هندوی توکه من غلام تو هستم حتا غلام سیه روی تو، نظامیمن سرگشته هم از اهل سلامت بودمدام راهم شکن طره هندوی تو بودطرّه ی هندو= طره ی سیاهاگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما رابه خال هندویش بخشم سمرقند و بخارا راحافظبه خال سیاهش حاتم بخشی کردهمانا باشی
user_image
وفایی
۱۳۹۵/۱۲/۲۹ - ۱۷:۴۴:۳۶
فرهنگ معین : هندو یعنی اهل هند ،مجازا یعنی غلام و نوکرهمچنین به معانی پاسبان و نگهبان ، سیاه ( زلف هندو یعنی زلف سیاه معشوق) ، خال رخسار معشوق ، کافر و ملحد و دزد نیز هست .
user_image
حمید
۱۳۹۹/۰۱/۲۶ - ۰۷:۲۰:۱۳
در
پاسخ به دوست عزیزی که عرض کردند "خاک ره کوی توام" صحیح است، بنظر بنده کوی در اینجا به معنای راه و مسیر هست و نه محله و برزن، و "سر کوی" یعنی سر راه، در حالیکه "ره کوی" معنای راهِ راه میدهد که معقول نیست
user_image
معتمد
۱۳۹۹/۰۷/۲۵ - ۱۰:۲۰:۵۴
من بیت زین سبب خلق جهانند مرید سخنم معنیش رو متوجه نشدم و حسن تعلیلش .میشه کمک کنبن
user_image
امیر
۱۳۹۹/۱۲/۰۸ - ۰۸:۳۳:۱۳
معتمد گرامی سعدی می فرماید:اگر مردمان جهان علاقه مند به شعر من هستند و با ان انس می گیرند و سر لوحه زندگی اشان هست به این دلیل هست که من در محراب ابروانت به گوشه نشینی و ریاضت پرداخته ام. ریاضت به معنای تحمل جور و سختی برای تهذیب نفس است. در واقع می توان گفت علت رستگاری سعدی تواضع و بی خویشی در برابر یار هست و به امر او مطیع که حسن تعلیل هم در بیت موجوده
user_image
امید رهایی
۱۴۰۰/۰۹/۰۵ - ۰۴:۳۹:۰۳
شنیدن این شعر زیبا در آواز افشاری با صدای محمد منتشری که واقعا شاهکاری آوازی هست خالی از لطف نیست
user_image
عذرا حسامی
۱۴۰۱/۱۱/۰۸ - ۱۲:۵۱:۴۸
لطفا معنی بیت سوم را میفرمایید؟.  
user_image
رضا از کرمان
۱۴۰۱/۱۱/۰۸ - ۱۴:۲۳:۳۱
سلام خدمت سرکار خانم حسامی  دراینجا سعدی علیه‌الرحمه عقل ودانش رابه سرمایه ونقدینگی تشبیه کرده که در کیسه وانبان پندارش ذخیره نموده است و درمقابل ترازوی معشوق قابل توزین نیست وهیچ مینماید. شاد وسربلند باشید