سعدی

سعدی

غزل شمارهٔ ۳۶۸

۱

دل پیش تو و دیده به جای دگرستم

تا خصم نداند که تو را می‌نگرستم

۲

روزی به درآیم من از این پرده ناموس

هر جا که بتی چون تو ببینم بپرستم

۳

المنة لله که دلم صید غمی شد

کز خوردن غم‌های پراکنده برستم

۴

آن عهد که گفتی نکنم مهر فراموش

بشکستی و من بر سر پیمان درستم

۵

تا ذوق درونم خبری می‌دهد از دوست

از طعنه دشمن به خدا گر خبرستم

۶

می‌خواستمت پیشکشی لایق خدمت

جان نیک حقیر است ندانم چه فرستم

۷

چون نیک بدیدم که نداری سر سعدی

بر بخت بخندیدم و بر خود بگرستم

تصاویر و صوت

کلیات سعدی به تصحیح محمدعلی فروغی، چاپخانهٔ بروخیم، ۱۳۲۰، تهران » تصویر 814
کلیات سعدی مصور و مذهب نسخه‌برداری شده در ۹۳۴ هجری قمری شیراز » تصویر 555
حمیدرضا محمدی :
محسن لیله‌کوهی :
عندلیب :
سعیده تهرانی‌نسب :
سهیل قاسمی :
نازنین بازیان :
فاطمه زندی :

نظرات

user_image
دکتر ترابی
۱۳۹۳/۰۲/۲۵ - ۲۰:۵۲:۴۹
دل پیش تو و دیده به جای دگرستمتا خلق نبینند ترا می نگرستم. نیز ثبت إشده است.
user_image
ستاره
۱۳۹۳/۰۷/۱۵ - ۱۲:۴۴:۱۵
دل "سوی" تو و دیده به جای دگرستم...هم اینکه حرف س در اینجا واژآرایی دارد و هم دیده نمی تواند پیش کسی باشد، اما هم دل و هم دیده کی توانند به سوی کسی باشند.
user_image
علیرضا محدثی
۱۳۹۵/۰۲/۱۸ - ۱۲:۲۲:۲۰
در ارتباط با بیت ششم : می‌خواستمت پیشکشی لایق خدمتجان نیک حقیرست ندانم چه فرستمبه نظر می سرد واژه ی " نیک " در مصرع دوم ، هیچ نسبت محتوایی نداشته و زاید است و احتمالا برای نشان دادن عظمت معشوق ، " نیز " صحیح تر باشد . کما این که در لغتنامه ی دهخدا نیز ، ذیل لغت " لایق " ، همین بیت سعدی را بدین صورت آورده است : " میخواستمت پیشکشی لایق خدمت جان نیز حقیر است ندانم چه فرستم . "
user_image
روفیا
۱۳۹۵/۰۲/۱۹ - ۰۵:۵۶:۳۶
خیر علیرضای گرامیاین نیک پیش از صفت به معنای حسابی است، جان هدیه ای حسابی حقیر است، این نیک در حقیقت قید است، قیدی که کیفیت صفت راتعیین می کند، در زبان انگلیسی نیز دقیقا چونان زبان پارسی گاهی واژه pretty که به معنای نیک و خوب و زیباست پیش از صفت به کار میرود، I'm pretty sureیاPretty goodدر زبان انگلیسی هنگامی میخواهیم صفت کسی یا چیزی را توصیف کنیم پیش از آن از قید استفاده میکنیم. مثلا وقتی میخواهیم بگوییم او به طرز غیرمنتظره ای آراسته بود میگوییم:She was unexpectedly tidy. یا میخواهیم بگوییم من به طور کامل با تو موافق هستم میگوییم:I am fully agree with u. این مثال ها را آوردم تا بگویم واژه نیک در اینجا دقیقا همین کارکرد را دارد: کاملا حقیر، به گونه ای غیر قابل انکار حقیر.
user_image
گمنام
۱۳۹۵/۰۲/۱۹ - ۰۹:۲۱:۱۷
جان نیک حقیر است، ندانم چه فرستمنیک در این نیم بیت جای قید مقدار " بسیار " را گرفته است. برای پیشکش خدمت تو ، حتا جان بسیار کوچک می نماید. اغراق شاعرانه است ، چه گمان نمی رود شاعر چیزی گرانبها تر از جان میداشته است. و شاعران البته ازین گونه خالی بندی ها بسیار در چنته داشته و دارند
user_image
وفایی
۱۳۹۵/۱۲/۲۹ - ۱۸:۴۲:۳۶
خیر روفیای گرامیمعنی نیک در فرهنگ معین : 1- خوب و نیکو 2- زیبا 3- سعد 4- شخص نیکوکار 5- بسیار ، سخت 6- تمام ، کامل 7- خوبی ، نیکیجان نیک حقیرست یعنی جان بسیار حقیرستو چون نیک بدیدم .... یعنی وقتی کاملا و به یقین دیدم که سر سعدی نداری...در مورد pretty هم دوباره : خیر !pretty دارای دو معنی است : وقتی صفت باشد یعنی جذاب و زیبا و ...و وقتی قید باشد به معنای خیلی یا کاملا است . I am pretty sureمعنی اش نمی شود من به زیبایی مطمئنم ! بلکه می شود : من کاملا مطمئنم .و یا pretty good معنی اش نمی شود به زیبایی خوب بلکه می شود : خیلی خوب .اما من فقط یک معنایی را نفهمیدم : آوردن کلمات انگلیسی و ترجمه کردن آنها در ذیل اشعار پارسی ، چه معنایی دارد ؟ ! محتاج بودن به اظهار فضل ؟ ... یا پز دادن الکی ؟ ... یا ...؟
user_image
مهدی
۱۳۹۸/۰۳/۲۰ - ۲۰:۳۷:۳۷
@علیرضا محدثی@ستاره جان نیک حقیر است؛ به این معنی است که جان هم به درستی/به راستی/بسیار حقیر است.کلمه "نیک" به این مصرع چنان قوامی می بخشد که واژگانی مانند نیز/لیک در این امر ناتوانند.
user_image
مهدی
۱۳۹۸/۰۳/۲۰ - ۲۰:۴۴:۲۹
در جای دیگر هم سعدی از این واژه (نیک) استفاده کرده است:"دشمن این نیک پسندد که تو گیری کم دوست""نیک پسندد" به این معنی است که بسیار مورد پسند اوست.
user_image
احسان چراغی
۱۴۰۲/۰۴/۱۷ - ۲۱:۵۰:۳۵
دو بیت که مضمون مشترک با بیت سوم این غزل دارند:   بند همه غم‌های جهان بر دل من بود در بند تو افتادم و از جمله برستم   غم عشق آمد و غم‌های دگر پاک ببرد سوزنی باید کز پای برآرد خاری