سعدی

سعدی

غزل شمارهٔ ۶۲۹

۱

گل است آن یا سمن یا ماه یا روی

شب است آن یا شبه یا مشک یا موی

۲

لبت دانم که یاقوت است و تن سیم

نمی‌دانم دلت سنگ است یا روی

۳

نپندارم که در بستان فردوس

بروید چون تو سروی بر لب جوی

۴

چه شیرین لب سخنگویی که عاجز

فرو می‌ماند از وصفت سخنگوی

۵

به بویی الغیاث از ما برآید

که ای باد از کجا آوردی این بوی

۶

الا ای ترک آتشروی ساقی

به آب باده عقل از من فرو شوی

۷

چه شهرآشوبی ای دلبند خودرای

چه بزم آرایی ای گلبرگ خودروی

۸

چو در میدان عشق افتادی ای دل

بباید بودنت سرگشته چون گوی

۹

دلا گر عاشقی می‌سوز و می‌ساز

تنا گر طالبی می‌پرس و می‌پوی

۱۰

در این ره جان بده یا ترک ما گیر

بر این در سر بنه یا غیر ما جوی

۱۱

بداندیشان ملامت می‌کنندم

که تا چند احتمال یار بدخوی

۱۲

محال است این که ترک دوست هرگز

بگوید سعدی ای دشمن تو می‌گوی

تصاویر و صوت

کلیات سعدی به تصحیح محمدعلی فروغی، چاپخانهٔ بروخیم، ۱۳۲۰، تهران » تصویر 965
کلیات سعدی مصور و مذهب نسخه‌برداری شده در ۹۳۴ هجری قمری شیراز » تصویر 599

نظرات

user_image
مژده
۱۳۸۷/۰۹/۲۲ - ۰۸:۵۵:۴۰
چه شهرآشوبی ای دلبند خودرایبه چه شهرآشوبی ای دلبند مقبول(هرچند شاید اولی بهتر باشد)بعلاوه این بیت را نیافتم:لبت دانم که یاقوتست و تن سیمنمی‌دانم دلت سنگست یا روی
پاسخ: مطابق ترجیح شما تغییری اعمال نشد. احتمالاً مشکل از تفاوت نقل نسخه‏هاست.
user_image
مژده
۱۳۸۷/۰۹/۲۲ - ۰۹:۰۵:۲۷
شبست آن یا شبه یا مشک یا بویبه احتمال اقوی:شبست آن یا شبه یا مشک یا مویشب و شبه (شبق) قطعا صفت موی است و نه بویهمچنین مشک نیز، سیه فام باشد (صرفنظر سایر رنگها)،علاوه بر معطر بودن
پاسخ: مطابق نظر شما تصحیح شد. ضمن آن که دلیل دیگر برای درستی نظر شما آن است که در یکی دیگر از ابیات از «بوی» در محل قافیه استفاده شده در حالی که «موی» هیچ جا نیامده.
user_image
مژده
۱۳۸۷/۱۰/۰۸ - ۰۷:۵۸:۱۴
بلی ...من هم می خواستم به تکرار بوی اشاره کنم، که شما خود متوجه شدید..ممنون...به نظر من این مهمترین تصحیح از این دوره بود..
user_image
عباس مشرف رضوی
۱۳۹۳/۰۵/۳۱ - ۰۱:۲۰:۳۳
نمی دانم دلت سنگست یا روی:یعنی:نمی دانم دلت یا رویت، سنگ است (نه چندان معنی دار؛ چون صفت روی - چهره - سنگ نیست)یانمی دانم دلت سنگ است یا (فلز) روی [ همانطورکه جای دیگر فرموده است: ترک من گفت و بترکش نتوانم که بگویم - چه کنم چون دل او نیست دلی ز آهن و رویم]درهرصورت، این ایهام و دوگانگی در طرز خواندن مصرع جالب است.
user_image
مینا مرادی
۱۳۹۶/۱۱/۰۷ - ۱۵:۲۸:۲۲
"محال است این که ترک دوست هرگزبگوید سعدی ای دشمن تو می‌گوی"از آن جایی که سعدی مردِ ترکِ عشق و معشوق(ه)نیست دشمنان یا همان رقیبانش را که او را دعوت به ترک دوست کرده اند، موظف به انجام دستور خودشان می کند.هر چه رقیب کمتر احتمال وصل بیشتر!
user_image
حمیدرضا
۱۳۹۶/۱۱/۱۳ - ۰۵:۵۹:۱۶
مصرع دوم در نسخه چاپی تصحیح فروغی به این شکل آمده:«شب است آن یا شبه یا مشک یا بوی»
user_image
مسیح غلامرضایی
۱۳۹۸/۰۱/۲۱ - ۱۰:۲۵:۳۱
گل است این یا سمن یا ماه یا روی شب است آن یا شبه یا مشک یا بویچه تجاهل زیبایی در این بیت کرده شیخ اجل سعدی شیرازی