سعدی

لطفا تصحیح کنید: گروهی از حکما در حضور حضرت کسری به مصلحتی سخن همی‌گفتند و بزرگمهر که مهتر ایشان بود خاموش.

بیت دوم این حکایت:و گر بینم که نابینا و چاه است/اگر خاموش بنشینم گناه است را به دو صورت کاملا متفاوت می توان خواند که دو معنای مختلف دارد و معمولا مردم ما آن را به صورت اشتباه می خوانند و خسرو شکیبایی هم در 40 حکایت از سعدی این بیت را اشتباه می خواند. توضیح این است که حکما به بزرگمهر انتقاد کرده اند که ساکت بودن تو در جمع ما گناه است و بزرگمهر توضیح می دهد که ساکت بودن من گناه نیست بلکه هنگامی من گناه کار خواهم بود که ببینم شما در راه خطایی هستید و من ساکت باشم و چون شما در راه خطایی نیستید پس ساکت بودن من هم گناه نیست. پس هنکام خواندن این بیت باید فشار کلام روی مصرع اول باشد. در واقع خسروشکیبایی و همه مردم ایران این بیت را طوری می خوانند که فشار کلام روی کلمه گناه قرار می گیرد و از خواندنشان این معنی به دست می اید که وقتی که نابینایی در حال افتادن به درون چاه است اگر ساکت باشی و فریاد نزنی گناه کرده ای پس ساکت نباش و فریاد بزن. در صورتی که سعدی می خواهد بگوید که وقتی نابینایی در حال افتادن به چاه نیست تو هم لازم نیست چیزی بگویی.منظور سعدی از این ببت این بوده است که وقتی امور به درستی پیش می رود لازم نیست هیاهو و فریاد کنی ولی ما این بیت را طوری می خوانیم که وقتی نابینایی در حال افتادن به چاه است باید هیاهو کنی. و این فرقی بسیار ظریف است که هنگاه خواندن این بیت باید رعایت کرد.روش خواندن غلط این بیت این است که پس از خواندن مصرع اول چند ثانیه مکث کنیم و مصرع دوم را با تاکید روی کلمه گناه بخوانیمروش خواندن درست این است که پس از خواندن مصرع اول، بدون مکث، مصرع دوم را بخوانیم و روی کلمه گناه تاکید نکنیم.توضیح بیشتر درپیوند به وبگاه بیرونی/

نصیری جاننه جانم این دو بیت متضاد همدیگرند. چو کاری بی فضول من بر آیدمرا در وی سخن گفتن نشایدمیگوید : اگر کاری بدون دخالت من به درستی پیش می رود ، دخالت من بیجاست .ولی درین بیت و گر بینم که نابینا و چاه استاگر خاموش بنشینم گناه است.می گوید : اگر جایی که به دخالت من احتیاج است نباید ساکت باشمشکیبایی درست خوانده و همه ی دیگران هم .