سعدی

سعدی

حکایت شمارهٔ ۳۹

هارون‌الرشید را چون مُلکِ دیارِ مصر مسلم شد گفت: به خلافِ آن طاغی که به غرورِ مُلکِ مصر دعویِ خدایی کرد، نبخشم این مملکت را مگر به خسیس‌ترینِ بندگان.

سیاهی داشت نام او خَصِیب در غایتِ جهل. مُلکِ مصر به وی ارزانی داشت و گویند: عقل و درایتِ او تا به جایی بود که طایفه‌ای حُرّاثِ مصر شکایت آوردندش که پنبه کاشته بودیم بارانِ بی‌وقت آمد و تلف شد. گفت: پشم بایستی کاشتن!

۳

اگر دانش به روزی در فزودی

ز نادان تنگ‌روزی‌تر نبودی

۴

به نادانان چنان روزی رساند

که دانا اندر آن عاجز بماند

۵

بخت و دولت به کاردانی نیست

جز به تأییدِ آسمانی نیست

۶

اوفتاده‌ست در جهان بسیار

بی‌تمیز ارجمند و عاقلْ خوار

۷

کیمیاگر به غصّه مُرده و رنج

ابله اندر خرابه یافته گنج

تصاویر و صوت

کلیات سعدی به تصحیح محمدعلی فروغی، چاپخانهٔ بروخیم، ۱۳۲۰، تهران » تصویر 165
کلیات شیخ سعدی علیه الرحمه به خط محمد حسینی اصفهانی - گلستان مورخ ۱۲۵۹ هجری قمری » تصویر 69
گلستان به خط شکستهٔ خوانا و زیبا تحریر شده در دارالخلافهٔ طهران » تصویر 38
کلیات سعدی نسخهٔ ۱۰۳۴ هجری قمری » تصویر 109
گلستان سعدی به خط محمدحسین کشمیری و نقاشی مانوهار داس نسخهٔ کتابخانهٔ دیجیتال دانشگاه کمبریج » تصویر 75
گلستان سعدی به خط خوانا و زیبای میرزا محمدحسین شیرازی سال ۱۲۷۱ هجری قمری » تصویر 81
گلستان سعدی به خط محمد محمود لاری به سال ۱۰۱۱ هجری قمری » تصویر 91
گلستان سعدی به خط کاتب سلطانی میر علی حسینی به سال ۹۷۵ هجری قمری در بخارا » تصویر 55
گلستان به همراه بوستان در حاشیه » تصویر 68
گلستان سعدی خوشنویسی شده و مذهب مورخ بیستم شوال ۱۱۳۵ هجری قمری » تصویر 92
گلستان به خط توسط عبداللطیف شروانى سال ۹۷۱ هجری قمری » تصویر 79
گلستان با بوستان در حاشیه به خط محمدرضا تبریزی سنهٔ ۹۸۰ هجری قمری » تصویر 96
کلیات سعدی مذهب و مصور نسخه‌برداری شده توسط عبدالله بن شیخ مرشد الکاتب در قرن دهم هجری » تصویر 76
شرح گلستان دکتر محمد خزائلی » تصویر 300

نظرات

user_image
امید رضا محبی
۱۳۹۰/۰۸/۱۸ - ۰۱:۳۲:۲۷
این ابیات از متن جا افتاده است:اگر روزی به دانش در فزودیز نادان تنگ روزی تر نبودیوبخت و دولت به کاردانی نیستجز به تائید آسمانی نیست
user_image
ناشناس
۱۳۹۲/۱۰/۲۳ - ۰۷:۱۸:۲۷
حح
user_image
ناشناس
۱۳۹۲/۱۰/۲۳ - ۰۷:۲۵:۳۹
(اگر دانش بروزی در فزودی) صحیح میباشد.
user_image
a
۱۳۹۳/۰۷/۱۲ - ۰۰:۰۸:۰۸
اگر روزی به عقل و فضل بودی ز نادان تنگ روزی تر نبودی
user_image
جمشید پیمان
۱۳۹۶/۰۳/۲۲ - ۱۱:۱۷:۱۳
هر وقت این حکایت را می خوانم با خودم می گویم ؛آیا شیخ اجل سعدی این چند سطر را نگاشته است؟ هارون الرشید ملک مصر را به خسیسی نادان ( و با توجه به مثالی که از او آورده: ابله) بخشید که از چه کسی انتقام بگیرد؟ از ملک قبلی مصر که از سر غرور دعوی خدائی می کرد یا از مردم مصر که از چاله آن ملک در آمده و حالا در چاه ملک خسیس و نادان و ابلهی افتاده اند؟ گیرم هارون به آنها رحم نکرد به ملک و خلافت خودش هم ترحمی نداشت؟ مگر اینکه بپذیریم هارون خود از امیر برگزیده اش نادان تر و ابله تر بوده است.نکته دیگر اینکه سعدی چه اصراری دارد با تاکید بر اینکه الله متعال به هرکه خواهد می دهد هر چه را بخواهد، فرمایش متین دیگر او را که یعنی" لیس للانسان الّی ماسعی" را به فراموشی بیندازد. ؟نکته بعدی اینکه خست امیر جدید چه ربطی به نتیجه گیری سعدی دارد و جایش در ابیات پایانی کجاست؟و بالاخره، می پرسم آن مقدمه چه ربط به این موخره و نتیجه گیری اش دارد؟
user_image
۷
۱۳۹۶/۰۷/۲۹ - ۰۹:۰۵:۵۸
هارون الرشید را چون ملک دیار مصر مسلم شد گفت به خلاف آن طاغی که به غرور ملک مصر دعوی خدایی کرد نبخشم این مملکت را مگر به خسیس ترین بندگان. سیاهی داشت نام او خصیب† در غایت جهل. مُلک مصر بوی ارزانی داشت و گویند عقل و درایت او تا به جایی بود که طایفه‌ای حرّاث† مصر شکایت آوردندش که پنبه کاشته بودیم باران بی وقت آمد و تلف شد گفت پشم بایستی کاشتن.اگر دانش به روزی در فزودی ز نادان تنگ روزی تر نبودیبه نادانان چنان روزی رساندکه دانا اندر آن عاجز بماندبخت و دولت به کاردانی نیستجز به تایید آسمانی نیستاوفتاده است در جهان بسیاربی تمیز ارجمند و عاقل خوارکیمیاگر به غصه مرده و رنج ابله اندر خرابه یافته گنج
user_image
Omid Shojaee
۱۴۰۱/۱۲/۲۷ - ۰۶:۱۷:۲۷
احتمالا منظور سعدی  وهارون الرشیدفرعونیان پیشین مصر بودند که به مردم  بسیار ظلم روا داشتند یا فرعون زمان حضرت موسی 
user_image
Omid Shojaee
۱۴۰۱/۱۲/۲۷ - ۰۶:۱۸:۴۵
چ‌ونکه میگه دعوی خدایی کرد احتمال زیاد همان فرعون زمان موسی منظورشونه