سعدی

سعدی

غزل شمارهٔ ۶۵

۱

مبارک ساعتی باشد که با منظور بنشینی

به نزدیکت بسوزاند مگر کز دور بنشینی

۲

عقابان می‌درد چنگال باز آهنین پنجه

تو را بازی همین باشد که چون عصفور بنشینی

۳

نباید گر بسوزندت که فریاد از تو برخیزد

اگر خواهی که چون پروانه پیش نور بنشینی

۴

گرت با ما خوش افتاده‌ست چون ما لاابالی شو

نه یاران مست برخیزند و تو مستور بنشینی

۵

میی خور کز سر دنیا توانی خاستن یکدل

نه آن ساعت که هشیارت کند مخمور بنشینی

۶

تمنای شکم روزی کند یغمای مورانت

اگر هر جا که شیرینی‌ست چون زنبور بنشینی

۷

به صورت زآن گرفتاری که در معنی نمی‌بینی

فراموشت شود این دیو اگر با حور بنشینی

۸

نپندارم که با یارت وصال از دست برخیزد

مگر کز هر چه هست اندر جهان مهجور بنشینی

۹

میان خواب و بیداری توانی فرق کرد آنگه

که چون سعدی به تنهایی شب دیجور بنشینی

تصاویر و صوت

کلیات سعدی به تصحیح محمدعلی فروغی، چاپخانهٔ بروخیم، ۱۳۲۰، تهران » تصویر 1198
کلیات سعدی مصور و مذهب نسخه‌برداری شده در ۹۳۴ هجری قمری شیراز » تصویر 605

نظرات

user_image
مژده
۱۳۸۷/۰۹/۰۶ - ۰۸:۰۸:۵۱
صورت صحیح بیت دوم اینگونه است:عقابان تیزچنگالند و بازان آهنین پنجهتو را باری چنین بهتر که با عصفور بنشینی
user_image
حمیدرضا
۱۳۸۷/۰۹/۰۶ - ۰۹:۰۹:۳۶
@مژده:چاپی که من از مواعظ سعدی در اختیار دارم و به تصحیح محمدعلی فروغی است، مطابق با نقل متن است (عقابان می‏درد ...). منبع شما چه تصحیحی از کلیات سعدی است؟
user_image
مژده
۱۳۸۷/۰۹/۲۱ - ۰۳:۳۴:۰۷
یک نسخه چاپ سنگی چاپ هندتصحیح باید حدود 100 سال قبل انجام شده باشد؛ اما تمام ابیات توسط یکی از فضلا تصحیح شده و صورتهای گوناگون نیز در پاره ای موارد ضبط شده است. هرچند بنظر می رسد مصحح از خود نیز چیزهایی بدان افزوده اما قدرمسلم بهتر از عموم تصحیحات امروزین است.کتاب را الان همراه ندارم
پاسخ: با تشکر، هر چند نقل شما زیباتر و معنی‏دارتر از نقل متن به نظر می‏رسد، نظر به اعتبار تصحیح فروغی، نقل اولیه را باقی گذاشتم و نقل شما را به عنوان نسخه‏ی بدل اضافه کردم (با بردن ماوس روی بیت باید آن را ببینید).
user_image
مرادی
۱۳۹۵/۰۳/۱۷ - ۱۵:۱۲:۴۷
یکی باید این فروغی رو از گور بکشه بیرون بگه آخه دانشمند یعنی چه: عقابان می‌درد چنگال باز آهنین پنجهکاش کله پاچه بار میذاشتی با این تصحیح آفتضاح
user_image
فرخ مردان
۱۳۹۶/۰۳/۲۸ - ۰۰:۴۲:۵۹
@مرادی:انگار شما فروغی رو با این دکتر کیلویی ها اشتباه گرفتین. سعدی همین بیت رو هم برای امثال شما گفته:"عقابان می‌درد چنگال باز آهنین پنجهتو را بازی همین باشد که چون عصفور بنشینی"عشق یار ما چنان قوی است که پنجه آهنین آن، حتی عقابها را از پا در می آورد، حدِ تو گنجشک بودن است!!بد نیست این لینک رو از ویکی پیدیا در مورد مرحوم ذکاء الملک فروغی، مطالعه کنبد:پیوند به وبگاه بیرونی
user_image
۷
۱۳۹۷/۰۳/۱۲ - ۱۵:۱۵:۳۹
ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺯﺍﻥ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﻤﯽﺑﯿﻨﯽﻓﺮﺍﻣﻮﺷﺖ ﺷﻮﺩ ﺍﯾﻦ ﺩﯾﻮ ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﺣﻮﺭ ﺑﻨﺸﯿﻨﯽگرفتار ظاهری زیرا که در باطن نمی نگریاین دیو صورت فراموشت شود اگر با فرشته معنی دمخور شوی این شعر شباهت چندانی با زبان سعدی ندارد.
user_image
revival
۱۳۹۸/۰۷/۲۴ - ۰۶:۰۳:۰۳
نظر بنده این است که معنی چنین میشود؛عقابان می درد،چنگالِ بازِ اهنین پنجهیعنی مانند عقاب می درد،حتی چنگال های اهنین باز(پرنده شکاری)یعنی نهایت خشنی و قدرت!
user_image
رضا
۱۴۰۱/۰۵/۰۲ - ۰۶:۵۵:۵۱
در مورد بیت دوم به نظرم در نظرات قبلی ، نظر فرخ درسته.  یعنی در اینجا یار به باز(پرنده شکاری) تشبیه شده است که با چنگال آهنین پنجه، حتی عقاب ها را می درد. پس تو بهتر است در برابر او مثل گنجشک بنشینی. یعنی چاره ای جز این نداری
user_image
حجت اله صحرادی
۱۴۰۱/۰۵/۰۴ - ۰۶:۳۹:۱۵
عقابان تیز چنگالند و بازان آهنین پنجه  ترا بازی همین بهتر که با عصفور بنشینی این بیت که از چاپ سنگی برایتان ارسال میکنم چه خطا و چه اشکالی داره که مرحوم فروغی دستکاریش میکنه بنظرم مرحوم فروغی در عین داشتن اطلاعات وسیع  از ادبیات ایران یه کم بیکار هم بوده