صائب تبریزی

صائب تبریزی

غزل شمارهٔ ۱۴۹۱

۱

کوثر زنده دلی چشم تر مردان است

دل پر آبله درج گهر مردان است

۲

صبح اقبالی اگر در افق امکان هست

رخنه سینه و چاک جگر مردان است

۳

در مصافی که زند موج بلا جوهر تیغ

تیغ از دست فکندن سپر مردان است

۴

هر سری در خور اقبال، کلاهی دارد

سایه دار فنا تاج سر مردان است

۵

سفر اهل جهان در طلب کام بود

از سر کام گذشتن سفر مردان است

۶

هر پریشان سفری راهنمایی دارد

ذوق بی پا و سری راهبر مردان است

۷

کیست خورشید که از فیض نظر لاف زند؟

چرخ او حلقه به گوش نظر مردان است

۸

لعل و یاقوت به ناقص گهران ارزانی

پاکی ظاهر و باطن گهر مردان است

۹

نقد هر طایفه ای در خور همت باشد

آسمان دامن پر سیم و زر مردان است

۱۰

چون سر دار ز دستار گذشتن سهل است

هر که سر داد درین راه، سر مردان است

۱۱

سرمه را چون به شبستان نظر بار دهند؟

گرد غم چشم به راه نظر مردان است

۱۲

آسیای فلک و گرد حوادث در وی

نسخه ای از سر پر شور و شر مردان است

۱۳

چرخ، سیبی است که طفلی به هوا افکنده است

در مقامی که عروج نظر مردان است

۱۴

داغی از سینه عشاق گدایی داریم

چون نخواهیم چراغی، گذر مردان است

۱۵

در مقامی که سخن از هنر و عیب کنند

عیب خود فاش نمودن هنر مردان است

۱۶

مرده رفتم به خرابات، مسیحا گشتم

این چه فیض است که با بوم و بر مردان است

۱۷

به ته بار گرانسنگ امانت رفتند

کوه در تاب ز تاب کمر مردان است

۱۸

آب در دیده خورشید فلک گرداندن

چشمه کاری ز فروغ گهر مردان است

۱۹

قسمت مردم بیدرد نگردد یارب!

داغ ناسور که رزق جگر مردان است

۲۰

کف خاکستر صائب نشود چون اکسیر؟

روزگاری است که خاک گذر مردان است

تصاویر و صوت

دیوان صائب تبریزی  - به کوشش محمد قهرمان، ج ۲ (غزلیات: ت ـ خ) - صائب تبریزی - تصویر ۲۸۳
دیوان صائب تبریزی (مطابق نسخه دو جلدی ۱۰۷۲ ه. ق، به خط صائب از مجموعه شخصی) به اهتمام جهانگیر منصور ج ۱ - صائب تبریزی - تصویر ۴۱۶
کلیات صائب تبریزی از روی نسخهٔ خطی که خود شاعر تصحیح نموده با مقدمه و شرح حال آقای امیری فیروزکوهی از انتشارات کتابفروشی خیام، مقدمه مورخ ۱۳۳۳ شمسی - گردآورنده: ج. آزمون - تصویر ۲۷۲

نظرات

user_image
سید حمیدرضا عباسی
۱۴۰۰/۱۰/۲۵ - ۰۴:۴۵:۵۴
بیت چهارمهر سری در خورِ اقبالْ کلاهی داردسایۀ دارِ فنا تاجِ سرِ مردان استکلاه در گذشته نماد مردانگی بوده است و همه مردان کلاه بر سر می‌گذاشتند.به قول حافظ:نه هر که طرْفِ کله کج نهاد و تند نشستکلاه‌داری و آیینِ سروری داندمفهوم بیت:هر کس در خور شأن و بخت و اقبالش کلاهی بر سر دارد اما مردان واقعی روزگار از دار فنا(مرگ) تاج پادشاهی بر سر دارند و همواره آماده رشادت و جانفشانی هستند.واژه «دار» در این بیت دارای آرایۀ ایهام تناسب است.مفهوم این بیت در آزمون استخدامی مطرح شده بود
user_image
امید صادقی
۱۴۰۱/۰۱/۱۵ - ۱۲:۰۱:۳۶
آیا بیت 4 درباره شهادت در راه خدا صحبت می‌کند؟