صائب تبریزی

غزل شمارهٔ ۴۹۳۰

همان یوسف که مصر آمد به تنگ از بس خریدارش

به پشت کار حسن او نیرزد روی بازارش

ز بس آب صباحت صیقلی کرده است رویش را

نگه صد جای لغزد تا گلی چیند ز رخسارش

چه خرم گلستانی، خوش بلند اقبال رویش را

که از مژگان بلبل آبی نوشد خار دیوارش

درین مزرع کدامین دانه امید افشانم ؟

که در خاک فراموشی نسازد سبز زنگارش

هر آن بلبل که با من دعوی هم نالگی دارد

به خون او گواهی می دهد سرخی منقارش

چو از هند دوات آید برون طاوس کلک من

خورد صد مارپیچ رشک، کبک از طرز رفتارش

چو صائب این غزل را بر بیاض دل رقم می زد

قلم را نیشکر می کرد شیرینی گفتارش

دیوان صائب تبریزی - به کوشش محمد قهرمان، غزلیات (ذ-م)، جلد پنجم - محمدعلی صائب تبریزی - تصویر ۱۹۹

کلیات صائب تبریزی از روی نسخهٔ خطی که خود شاعر تصحیح نموده با مقدمه و شرح حال آقای امیری فیروزکوهی از انتشارات کتابفروشی خیام، مقدمه مورخ ۱۳۳۳ شمسی - گردآورنده: ج. آزمون - تصویر ۶۷۶

یزدانپناه عسکری

۱۴۰۲/۰۳/۰۹ - ۲۲:۲۱:۱۳

همان یوسف که مصر آمد به تنگ از بس خریدارش - به پشت کار حسن او نیرزد روی بازارش ز بس آب صباحت صیقلی کرده است رویش را - نگه صد جای لغزد تا گلی چیند ز رخسارش چه خرم گلستانی، خوش بلند اقبال رویش را - که از مژگان بلبل آبی نوشد خار دیوارش درین مزرع کدامین دانه امید افشانم ؟ - که در خاک فراموشی نسازد سبز زنگارش هر آن بلبل که با من دعوی هم نالگی دارد - به خون او گواهی می دهد سرخی منقارش چو از هند دوات آید برون طاوس کلک من - خورد صد مارپیچ رشک، کبک از طرز رفتارش چو صائب این غزل را بر بیاض دل رقم می زد - قلم را نیشکر می کرد شیرینی گفتارش *** [سهراب سپهری](1) در شب تردید من ، برگ نگاه ! - می روی با موج خاموشی کجا؟ ریشه‌ام از هوشیاری خورده آب: - من کجا، خاک فراموشی کجا. دور بود از سبزه‌زار رنگ‌ها - زورق بستر فراز موج خواب. پرتویی آیینه را لبریز کرد: - طرح من آلوده شد با آفتاب. اندهی خم شد فراز شط نور: - چشم من در آب می‌بیند مرا. سایه ترسی به ره لغزید و رفت - جویباری خواب می‌بیند مرا. در نسیم لغزشی رفتم به راه - راه، نقش پای من از یاد برد. سرگذشت من به لب‌ها ره نیافت: - ریگ بادآورده‌ای را باد برد. *** [یزدانپناه عسکری] (2) استعاره از خواب و کاهش هوشیاری و سقوط و افت برگ نگاه روی خاک فراموشی. شاعر به هوشیاری خود که توسط آن بیدار است و ادراک و مشاهده و نگاه می‌کند نهیب می زند که چرا توسط هجوم خواب که معادل موج خاموشی و برادر مرگ، وَ هُوَ الَّذی یَتَوَفَّاکُمْ بِاللَّیْل‏ (انعام 60 ) به سمت خاموشی و ازدست دادن هوشیاری می رود. خوابش می‌برد، هوشیاری‌اش تبدیل به نا هوشیاری و فراموشی می‌شود و برگ نگاهش به پایین بر روی خاک فراموشی افتاده است. __________ 1- هشت کتاب ، سهراب سپهری – تهران : انتشارات طهوری 1385 2- غزل مرگ و زندگی با شعر سپهری/ یزدانپناه عسکری، کرمانشاه: نشر سرانه، 1400. ص 70

صائب تبریزی

غزل شمارهٔ ۴۹۳۰

تصاویر و صوت

نظرات

یزدانپناه عسکری