وطواط

وطواط

امام سعدالملک رشیدالدین محمد بن محمد بن عبدالجلیل عمری کاتب بلخی معروف به رشید وطواط شاعر نامی قرن ششم است. وی در سال ۴۸۱ هجری قمری در بلخ چشم به جهان گشود و در سال ۵۷۳ هجری قمری در گرگانج خوارزم بدرود حیات گفت. وی دبیر دیوان اتسز خوارزمشاه بود و به خاطر اندام کوچکش به او لقب «وطواط» (به معنای خفاش یا نوعی پرستو) دادند. وطواط به فارسی و عربی شعر می‌سرود و به هر دو زبان آثاری منثور نیز دارد. از جمله آثار منثور مشهور فارسی وی می‌توان به «حدائق السحر فی دقائق الشعر» اشاره کرد. دیوان وطواط شامل قصاید، ترجیعات، ترکیبات، مقطعات، رباعیات، غزلیات و یک مسمط مصنوع به همت همراه گرامی گنجور آقای سیاوش جعفری زیر آماده شده است.
آمار
ردیفوزنتعداد ابیاتدرصد از کل
۱مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)۲٬۴۷۹۲۸٫۹۲
۲فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)۱٬۸۲۲۲۱٫۲۵
۳مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)۱٬۳۳۵۱۵٫۵۷
۴فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)۷۸۴۹٫۱۴
۵فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)۳۷۲۴٫۳۴
۶مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)۲۱۹۲٫۵۵
۷مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)۲۱۴۲٫۵۰
۸مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)۲۰۹۲٫۴۴
۹فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)۱۸۲۲٫۱۲
۱۰فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم)۱۸۱۲٫۱۱
۱۱مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)۱۷۴۲٫۰۳
۱۲فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)۱۵۲۱٫۷۷
۱۳مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور)۱۰۸۱٫۲۶
۱۴مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)۹۲۱٫۰۷
۱۵مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض)۶۰۰٫۷۰
۱۶مفعول فاعلات مفاعیلن (مضارع مسدس اخرب مکفوف)۵۰۰٫۵۸
۱۷مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)۴۳۰٫۵۰
۱۸مفعول مفاعیل فاعلاتن۴۳۰٫۵۰
۱۹مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)۲۱۰٫۲۴
۲۰فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف)۱۱۰٫۱۳
۲۱فعلاتن فعلاتن فعلاتن فع۱۱۰٫۱۳
۲۲مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)۶۰٫۰۷
۲۳وزن‌یابی نشده۳۰٫۰۳
۲۴مفعول مفاعیل فاعلن۲۰٫۰۲
ردیفقالب شعریتعداد ابیاتدرصد از کل
۱قصیده۶٬۶۱۵۷۷٫۱۶
۲ترجیع بند۶۶۹۷٫۸۰
۳قطعه۶۲۶۷٫۳۰
۴ترکیب بند۲۹۷۳٫۴۶
۵چند بندی۱۸۳۲٫۱۳
۶رباعی۸۸۱٫۰۳
۷غزل۸۴۰٫۹۸
۸مسمط۶۰٫۰۷
۹غزل/قصیده/قطعه۵۰٫۰۶
منابع کاغذی
وطواط