عنصری

صورت اولیهٔ ضبط گنجور این بود: «شکرک از آن دولبک تو بچنم اگر تویله کنیپسرک تو کی بزنمت بپدر اگر گله کنی» صورت حاضر و تصحیح شده بر اساس مقالهٔ «پیشنهادهایی در اصلاح چند بیت ازدیوان عنصری» به قلم خانم راضیه آبادیان و بر اساس این قسمت از مقاله جایگزین شده است: ص 352، بیت 3333:شکرک از آن دو لبک تو بچنم اگر تو یله کنیپسرک تو کی بزنمت بودر اگر گلـه کنی این بیت در چاپ قریب نیامده است.معنی مصرع دوم روشن نیست.گفتنی است که این بیت در رسم الخط المعجمِ شمس قیس چنین آمده است:شکرک از آن دو لبک تو بجنم اکر تو یله کنیبسرک تو کی بزنمت ببذر اکر تو کله کنی(شمس قیس، 1362:11)ظاهراً از آنجا که در این رسم‌الخط پذر ( =پدر )به صورت بذر، اگر به صورت اکر، گله به صورت کله، و چنم به صورت جنم آمده است، مصحح گمان برده‌است که بسرک هم باید پسرک باشد، چه در این صورت با پدر هم تناسب برقرار میشود .امّا بسرک تو یا به سرک تو یعنی سوگند به سر تو؛ به سر تو سوگند که اگر به پدرت [از من ] گله کنی، تو را میزنم.همچنین وزن مصرع نخست و دوم با هم فرق دارند؛ مصرع دوم یک هجای کوتاه برای تکمیل وزن لازم دارد .و آن واژهٔ «تو»است که از مصراع دوم جا افتاده است.پس این ضبط زیر بر ضبط دبیرسیاقی ترجیح دارد:شکرک از آن دو لبک تو بچنم اگر تو یله کنیبسرک (به سرک )تو کی بزنمت به پدر اگر تو گله کنیصورت درست را در چاپهای دیگری از المعجم نیز میتوان دید.

البته وزن دیگری هم در المعجم،شمس قیس رازی ذکر شده : فَعَلَتَتُن/فعلتتن/فعلتتن/فعلتتن