شهریار

غزل شمارهٔ ۴۸ - یادی از ایرج

خوابم آشفت و سر خفته به دامان آمد

خواب دیدم که خیال تو به مهمان آمد

گوئی از نقد شبابم به شب قدر و برات

گنجی از نو به سراغ دل ویران آمد

ماه درویش‌نواز از پس قرنی بازم

مردمی کرد و بر این روزن زندان آمد

دل همه کوکبه‌سازی و شب‌افروزی شد

تا به چشمم همه آفاق چراغان آمد

دل بریان نگر و سفرهٔ احسان خدا

کاینچنین سرزده مهمان به سر خوان آمد

وعده وصل ابد دادی و دندان به جگر

پا فشردم همه تا عمر به پایان آمد

با من این نسیه که همراه به نسیانم بود

هنری شد که به نقد آفت حرمان آمد

بی‌خیال سر و سامان که چه بسیار مرا

با خیالی سر شوریده به سامان آمد

ایرجا یاد تو شادان که از این بیت تو هم

چه بسا درد که نزدیک به درمان آمد

۱۰

یاد ایام جوانی جگرم خون می‌کرد

خوب شد پیر شدم کم‌کم و نسیان آمد

۱۱

شهریارا دل عشاق به یک سلسله‌اند

عشق از این سلسله خود سلسله‌جنبان آمد

پری ساتکنی عندلیب :

Shayan

۱۳۹۵/۰۲/۱۶ - ۰۷:۰۸:۲۴

یرج میرزا را از زمره شاعران برجسته عصر مشروطیت می دانند. شاید بتوان وی را از شاعران مطرح دوران تجدد در ادبیات ایران نیز به شمار آورد. ایرج از زمره معدود شاعرانی است که در هر نوع شعر که دست به تجربه زده موفق بوده است. اما شعرهای اجتماعی او جایگاه خاصی دارد. به قول یحیی آرین پور، «در این اشعار افکار دموکراتیک به خوبی انعکاس یافته و دردهای جامعه مانند تزویر و دورویی، بیچارگی و نادانی مردم، عادات زشت و خرافات و ... شدیدا مورد انتقاد قرار گرفته است و نیز در شعر او جایگاه رفیعی برای بیان وضع نامطلوب زنان در جامعه ایرانی اختصاص یافته که با یک رشته از سخنان شاعر درباره مادر و مهر مادری و اشعاری درباره کودکان و نوباوگان تکمیل می شود.»دکتر شفیعی کدکنی تصویری دقیق از زمینه اجتماعی شعر ایرج به دست می دهد، آنجا که می نویسد: «صدای اصلی مشروطیت، بیشتر، با میهن پرستی است یا انتقاد اجتماعی. و این صدا بیشتر در شعر ایرج و بهار دیده می شود.» ایرج در زندگی همواره با تنگدستی و دشواری زندگی را می گذراند. به علت سلوک اخلاقی و پاکدامنی هرگز حاضر نشد برخلاف اعتقاداتش عمل کند و بنابراین به امکانات شغلی و مالی خواص راه پیدا نکرد و همواره از این مساله با افسوس یاد می کرد و با آه و حزن مخصوصی این بیت را آهسته زمزمه می کرد: یاد ایام جوانی جگرم خون می کرد خوب شد پیر شدم کم کم و نسیان آمد پروفسور مار، خاورشناس روسی، که ایرج را از نزدیک دیده بود، او را چنین توصیف می کند: «مردی بود سیاه سوخته و لاغراندام و متوسط القامه و در رفتار و گفتار شکیبا و بردبار. اشعار ایرج وقتی خودش آنها را می خواند، جان می گرفت.» دشواری ها و مصائب زندگی سرانجام ایرج را از پا درآورد. وی در غروب 22 اسفند 1304 دچار حمله قلبی شد و سرانجام در مقبره ظهیرالدوله به خاک سپرده شد و ابیاتی از سروده های خودش بر سنگ مزارش حک شد: ای نکویان که در این دنیایید یا از این بعد به دنیا آیید اینکه خفته است در این خاک منم ایرجم، ایرج شیرین سخنم مدفن عشق جهان است اینجا یک جهان عشق نهان است اینجا

سید محمد

۱۳۹۵/۰۲/۱۶ - ۱۰:۲۴:۱۹

شایان جان نوشتار تو ، کم از غزل شهریار نبود ، روح افزا و زیبازنده باشی

شهریار

غزل شمارهٔ ۴۸ - یادی از ایرج

تصاویر و صوت

پری ساتکنی عندلیب :

نظرات

Shayan

سید محمد